Rozliczenie usług budowlanych za granicą w procedurze OSS

Wyobraź sobie, że jesteś właścicielem firmy budowlanej i właśnie otrzymałeś zlecenie na remont dachu w malowniczej Bawarii. Świetna okazja, ale w głowie od razu pojawia się pytanie – jak rozliczyć VAT od takiej usługi? Na szczęście z pomocą przychodzi procedura VAT OSS (One Stop Shop).

Czym jest VAT OSS i dlaczego został wprowadzony?

VAT OSS to system, który wprowadzono w UE, by ułatwić życie przedsiębiorcom świadczącym usługi w innych krajach wspólnoty. Przed jego wprowadzeniem przedsiębiorca musiał rejestrować się jako podatnik VAT w każdym kraju, gdzie świadczył usługi dla konsumentów. Wyobraźcie sobie tę biurokrację – osobna rejestracja w Niemczech, we Francji, we Włoszech… To jak próba ogarnięcia dziesięciu różnych urzędów skarbowych naraz!
Przykład: Firma z Polski świadczy usługi na rzecz konsumentów w Niemczech, Francji i Hiszpanii. Dzięki procedurze OSS przedsiębiorca może zadeklarować cały należny VAT w Polsce, zamiast rejestrować się w każdym z tych państw osobno.

Zalety procedury OSS:

  1. Uproszczenie rozliczeń – przedsiębiorcy nie muszą rejestrować się do VAT w każdym kraju, w którym świadczą usługi.
  2. Jeden urząd zamiast wielu – wszystkie formalności załatwiasz w Polsce
  3. Jedna deklaracja – wszystkie transakcje można rozliczyć w jednej kwartalnej deklaracji VAT.
  4. Mniejsza biurokracja – procedura OSS redukuje konieczność składania wielu dokumentów w różnych krajach.

Wady procedury OSS:

  1. Ograniczenie do UE – procedura OSS dotyczy tylko transakcji wewnątrz Unii Europejskiej. Ale nie narzekajmy za bardzo: UE to już bardzo dużo 🙂
  2. Kwartalne deklaracje mogą być wyzwaniem dla przepływów finansowych.
  3. Skomplikowane zasady – mimo uproszczeń, procedura OSS wymaga znajomości przepisów VAT w różnych krajach UE.

Czy usługi budowlane można rozliczyć w procedurze OSS? 

Przedsiębiorcy świadczący usługi budowlane za granicą często zastanawiają się, czy muszą rejestrować się do VAT w kraju, w którym świadczą usługi, czy mogą skorzystać z procedury OSS. Odpowiedź na to pytanie zależy od charakteru usług oraz przepisów podatkowych.

Usługi budowlane a miejsce opodatkowania

Zgodnie z art. 28e ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami (w tym usług budowlanych) jest miejsce położenia nieruchomości. Oznacza to, że jeśli świadczysz usługi budowlane na terenie Niemiec, to właśnie tam powinny one być opodatkowane.
 
Przykład: Jeśli prowadzisz firmę budowlaną w Polsce i wykonujesz pokrycia dachowe na domach w Bawarii, to miejscem opodatkowania tych usług jest Niemcy, a nie Polska.

Stanowisko organów podatkowych

W interpretacji indywidualnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.410.2022.1.MAZ) potwierdzono, że usługi związane z nieruchomościami są opodatkowane w kraju, w którym znajduje się nieruchomość, niezależnie od miejsca zamieszkania usługodawcy czy odbiorcy usługi.
 
W przypadku usług budowlanych świadczonych na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami VAT (np. właścicieli domów), obowiązek rejestracji do VAT w kraju świadczenia usług (w tym przypadku w Niemczech) jest konieczny. Jednak zamiast rejestrować się w Niemczech, możesz skorzystać z procedury OSS.

Czy konieczna jest rejestracja VAT w Niemczech?

Tak, polski przedsiębiorca powinien zarejestrować się do niemieckiego VAT. Alternatywnie może skorzystać z procedury OSS. Dla OSS kluczowe jest, aby usługi były świadczone na rzecz konsumentów (osób fizycznych). Jeśli usługi te kwalifikują się do rozliczenia w procedurze OSS, przedsiębiorca może zadeklarować i opłacić VAT za wszystkie transakcje za pomocą jednej kwartalnej deklaracji w Polsce.

Praktyczne aspekty korzystania z procedury OSS w przypadku usług budowlanych

Aby lepiej zrozumieć, jak działa procedura OSS w praktyce, warto przeanalizować konkretny przykład.

Zasada rejestracji vs. procedura OSS

W sytuacji, gdy polski przedsiębiorca świadczy usługi budowlane na rzecz konsumentów (B2C) w innym państwie członkowskim (np. w Niemczech), w normalnych okolicznościach musiałby zarejestrować się tam do VAT. Po rozszerzeniu procedury OSS w ramach pakietu e-commerce (obowiązującego od 1 lipca 2021 r.) można jednak rozliczać taki VAT w jednym państwie (w swoim kraju) – pod warunkiem, że są to usługi B2C i że dany kraj nie wprowadził ograniczeń lub wymogu lokalnej rejestracji z innych względów (np. specyficznych wymogów formalnych). Zasadniczo jednak przepisy unijne dopuszczają rozliczenie w OSS również usług budowlanych związanych z nieruchomością, o ile to usługi B2C.

Przykład: rozliczenie usług budowlanych w Niemczech

Załóżmy, że prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą w Polsce i od czerwca 2025 roku planujesz świadczyć usługi budowlane w Bawarii (Niemcy). Twoimi klientami są osoby fizyczne, które nie są podatnikami VAT. Oto kroki, które musisz podjąć, aby prawidłowo rozliczyć VAT:
 
Określenie miejsca opodatkowania
Zgodnie z **art. 28e ustawy o VAT**, usługi budowlane są opodatkowane w kraju, w którym znajduje się nieruchomość. W tym przypadku jest to Niemcy. Oznacza to, że VAT od tych usług powinien być rozliczony w Niemczech.
Rejestracja w procedurze OSS
Zamiast rejestrować się do VAT w Niemczech, możesz skorzystać z procedury OSS. W tym celu musisz złożyć elektroniczne zgłoszenie na formularzu VIU-R do naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście. Formularz ten jest dostępny na stronie Ministerstwa Finansów.
Składanie deklaracji VAT-OSS
Raz na kwartał będziesz składać deklarację VAT-OSS, w której uwzględnisz wszystkie usługi budowlane świadczone w Niemczech. W deklaracji podajesz kwoty sprzedaży oraz stawkę VAT obowiązującą w Niemczech (obecnie standardowa stawka VAT w Niemczech wynosi 19% a w niektórych przypadkach stawka obniżona 7%..
Płatność VAT
VAT należny od usług budowlanych świadczonych w Niemczech płacisz w Polsce, w ramach procedury OSS. Kwota ta jest przekazywana do niemieckiego urzędu skarbowego za pośrednictwem polskiej administracji podatkowej.
Współpraca z organami podatkowymi
W przypadku kontroli lub pytań ze strony niemieckich organów podatkowych, współpracujesz z polską administracją podatkową. Dzięki procedurze OSS nie musisz bezpośrednio kontaktować się z urzędami w Niemczech.

Czy wszystkie usługi budowlane kwalifikują się do OSS

Warto pamiętać, że procedura OSS ma zastosowanie tylko do usług świadczonych na rzecz osób niebędących podatnikami VAT (czyli np. osób fizycznych). Jeśli świadczysz usługi budowlane na rzecz firm (podatników VAT), obowiązują inne zasady rozliczeń, np. mechanizm odwrotnego obciążenia (reverse charge).
 
Przykład: Jeśli wykonujesz prace budowlane dla niemieckiej firmy budowlanej, która jest podatnikiem VAT, to VAT rozlicza ona w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia. W takim przypadku nie musisz rejestrować się do VAT w Niemczech ani korzystać z procedury OSS.

Wyzwania związane z procedurą OSS

Mimo że procedura OSS znacznie upraszcza rozliczenia VAT, może wiązać się z pewnymi wyzwaniami:
 
Znajomość stawek VAT w innych krajach
W każdym kraju UE obowiązują różne stawki VAT. Przed rozpoczęciem świadczenia usług musisz sprawdzić, jaka stawka VAT obowiązuje w kraju, w którym działasz. W Niemczech standardowa stawka VAT wynosi 19%, ale niektóre usługi mogą podlegać obniżonej stawce 7%.
Prawidłowa klasyfikacja usług
Musisz upewnić się, że świadczone przez Ciebie usługi są prawidłowo zaklasyfikowane zgodnie z przepisami VAT. W przypadku usług budowlanych kluczowe jest, aby były one ściśle związane z nieruchomością.
Terminowość składania deklaracji
Deklaracje VAT-OSS muszą być składane kwartalnie, w terminie do końca miesiąca następującego po kwartale. Opóźnienia w składaniu deklaracji mogą skutkować karami finansowymi.
 
W praktyce należy zawsze sprawdzić, czy w danym państwie członkowskim nie obowiązują dodatkowe formalności. Niemniej jednak przepisy unijne (art. 14 Dyrektywy 2006/112/WE w brzmieniu zmienionym pakietem e-commerce oraz akty wykonawcze Komisji Europejskiej) potwierdzają, że usługi B2C opodatkowane w innym państwie członkowskim (w tym usługi związane z nieruchomością) mogą być objęte unijną procedurą OSS.

Zalecenia i podstawa prawna

Dla osób świadczących usługi budowlane za granicą kluczowe są przepisy:

  • Art. 28e ustawy o VAT – określa miejsce świadczenia usług związanych z nieruchomościami.
  • Art. 130a–130c ustawy o VAT – reguluje szczególną procedurę unijną (OSS).

Warto również zapoznać się z interpretacjami podatkowymi, które często potwierdzają możliwość rozliczenia usług w OSS. Przykładem jest interpretacja Dyrektora KIS z 18 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.410.2022.1.MAZ), która wyjaśnia, że usługi budowlane związane z nieruchomościami muszą być opodatkowane w miejscu ich położenia.

Podsumowanie

Świadczenie usług budowlanych za granicą, np. w Niemczech, wiąże się z koniecznością rozliczenia VAT w kraju, w którym znajduje się nieruchomość. Dzięki procedurze OSS możesz uniknąć rejestracji do VAT w każdym kraju UE i rozliczyć podatek w swoim kraju macierzystym. Jest to szczególnie korzystne dla małych i średnich przedsiębiorców, którzy chcą ograniczyć biurokrację i koszty związane z prowadzeniem działalności za granicą.
 
Jeśli masz wątpliwości dotyczące rozliczeń VAT za granicą lub potrzebujesz pomocy w rejestracji w procedurze OSS, zapraszamy do kontaktu z Biurem Rachunkowym Precyzja. Nasi eksperci pomogą Ci w prawidłowym rozliczeniu transakcji i uniknięciu błędów podatkowych.
 
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat procedury OSS lub potrzebujesz wsparcia w rozliczeniu usług budowlanych za granicą, skontaktuj się z nami już dziś! Chętnie odpowiemy na Twoje pytania i pomożemy w optymalizacji Twoich rozliczeń podatkowych.

AUTOR ARTYKUŁU

marek wojnarowski redaktor naczelny

Marek Wojnarowski

Redaktor naczelny
Posiadam bogate doświadczenie w dziennikarstwie ekonomicznym i biznesowym, specjalizując się w analizie trendów gospodarczych i finansowych. Kieruję się zasadą, że dobra informacja powinna być zarówno rzetelna, jak i przystępna.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *